මෙහෙම ප්‍රශ්නයක් ගොඩක් අයට මේ දවස්වල වෙන සිදුවීම් හින්දා ඇතිවෙලා ඇති. න්‍යෂ්ටික අවි සම්බන්ධ වෙන යුද්ධයකදි ලෝකෙ කිසිම තැනක් 100%ක් ආරක්ෂිත නම් වෙන්නෙ නෑ. හැබැයි මේ ලෝකෙ සමහර රටවල් වල තියන ස්වභාවික පිහිටීම් හින්දා වගේම ඒ රටේ තියන සමහර පහසුකම් හින්දා අනික් රටවල් වලට වඩා මේ රටවල් ආරක්ෂිත රටවල් විදිහට හඳුන්වන්න පුළුවන්. හැබැයි මේ ආරක්ෂිතම රටවල් වලට රුසියාව, ඇමරිකාව වගේ රටවල් කිසිසේත්ම අයිති වෙන්නෙ නෑ.
ඒ විදිහට කවුරුත් දැනගන්න ආස වෙන මේ තුන්වෙනි ලෝක යුද්ධයක් ආවොත් ලෝකෙ තියන ආරක්ෂිතම රට තමයි ස්විට්සර්ලන්තය කියලා කියන්නේ. එහෙම නිකන්ම ආරක්ෂිතම රට මේකයි කියලා කිව්වට එහෙම කියන්නෙ කොහොමද කියලා කාටත් ප්‍රශ්නයක් ඇතිවෙනවනේ. ඒ හින්දා මේ ස්විට්සර්ලන්තයේ තියන විශේෂත්වය මොකක්ද කියලා අපි හොයලා බලමු.
ඒ විදිහට මේ ස්විට්සර්ලන්තය පිහිටලා තියන ස්වභාවික පිහිටීම ගැන අපි කතා කලොත් ස්විට්සර්ලන්තය සම්පූර්ණයෙන්ම වගේ කඳුවලින් වටවෙලා තමයි නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නේ. හරියටම කිව්වොත් ස්විට්සර්ලන්තය දකුණු පැත්තෙන් ලෝකප්‍රසිද්ධ ඇල්ප්ස් කඳුවැටියෙනුත්, උතුරු පැත්තෙන් ජූරා කඳුවැටියෙනුත් වටවෙලයි තියෙන්නේ. මේ හින්දා ස්විට්සර්ලන්තයේ මැද රට පිහිටලා තියන කොටස පහත්බිම්, නිම්න, පුංචි කඳුවැටි වගේම විශාල ජලාශ වලින් තමයි සමන්විත වෙලා තියෙන්නේ. හැබැයි දැන් මේ පිහිටිම කොහොමද ස්විට්සර්ලන්තයට යුද්ධයකදි වාසියක් වෙන්නෙ කියලා ප්‍රශ්නයක් ආවා නේද?
මේ ස්විට්සර්ලන්තයට මිනිස්සු ඇතුල්වෙන්න ඕන ප්‍රධානම මාර්ග සේරම වගේ පිටත ලෝකයේ ඉඳලා අර කඳුවැටි හරහා තමයි වැටිලා තියෙන්නේ. ඒ වගේම මේ පාරවල් විශාල සංඛ්‍යාවක් ජලාශ උඩින් වැටිලා තියන පාලම් වලිනුත් සමන්විත වෙනවා. ඒ හින්දා තුන්වෙනි ලෝක යුද්ධයක් ආවොත් ස්විට්සර්ලන්තයට ඉක්මනටම තමන්ගේ රටට ඇතුල්වෙන ස්ථානවල කඳුවැටි පුපුරවලා මේ පාරවල් ආයෙ අවුරුදු ගානකට සුද්ද කරගන්න බැරිවෙන්න වහලා දාන්න හැකියාව තියෙනවා. ඒ වගේම ජලාශ හරහා වැටිලා තියන පාලම් ටික පුපුරවලා දැම්මට පස්සේ තවත් රට ඇතුලට එන එක හතුරු හමුදා වලට අමාරු වෙනවා. ඒ වගේම ස්විට්සර්ලන්තය සම්පූර්ණයෙන්ම ගොඩබිම් වලින් වටවුන රටක් හින්දා යුධ නැව් වලට කොහොමත් මේ ස්විට්සර්ලන්තයට ඇතුල් වෙන්න බෑ.
හැබැයි දැන් ගොඩබිම දිගේ යුධ වාහන වලටයි හමුදාවන් වලටයි එන්න බැරි උනාට ඔවුන්ට කඳු වලට උඩින් ගුවනින් එන්න පුළුවන්නේ කියලා හිතුනා නේද? හැබැයි මේකටත් ආරක්ෂක ක්‍රම ගොඩක් ස්විට්සර්ලන්තයට තියෙනවා.
ඒ අතරෙ පළවෙනිම දේ තමයි මේ ස්විට්සර්ලන්තයට සක්‍රීය සෙබළු 21000ක් ඉන්න හමුදාවක් තියන එක. අපෝ පොඩ්ඩයිනේ කියලා ඔබට හිතුනනම් හදිසි අවස්ථාවකදි මේ සෙබළු සංඛ්‍යාව 218,000ක් වෙනකන් අතිරේක සෙබළු ගෙනත් වැඩි කරගන්නත් ස්විට්සර්ලන්තයට පුළුවන්. ඒ හින්දා ගුවනින් එන අනතුරු උනත් සක්‍රීයව විනාශ කරගන්න මේ ස්විට්සර්ලන්තයට හැකියාව තියෙනවා.
දෙවනි කරුණ තමයි මේ ස්විට්සර්ලන්තයට ගුවන් අනතුරු වලක්වන මිසයිල ආරක්ෂණ පද්ධතියකුත් තියන එක. ඒ විදිහට ඇමරිකාව දැනට පාවිච්චි කරන ප්‍රධානම මිසයිල ආරක්ෂණ පද්ධතියක් වෙන මේ MIM-104 Patriot කියන මිසයිල ආරක්ෂණ පද්ධතිය තමයි ස්විට්සර්ලන්තයත් තමන්ගේ රටේ පාවිච්චි කරන්නේ. මේ මිසයිල ආරක්ෂණ පද්ධතියට සතුරු ගුවන්යානා වගේම න්‍යෂ්ටික මිසයිල උනත් විනාශ කරන්න පුළුවන්. ඒ හින්දා ස්විට්සර්ලන්තය ලෝක යුද්ධයකදි තවත් ආරක්ෂිත රටක් බවට පත්වෙනවා.
හැබැයි න්‍යෂ්ටික මිසයිල 100ක් එව්වොත් 1ක් 2ක් හරි ස්විට්සර්ලන්තයේ ගැටෙයිනේ කියලා ඔබට හිතුනද? එතකොට රටේ ඉන්න මිනිස්සුන්ගේ ආරක්ෂාව නිකන්ම නැතිවෙලා යනවනේ. හැබැයි මේ ගැන ස්විට්සර්ලන්තය හිතුවෙ ගොඩක් කාලෙකට කලින්.
ඒ විදිහට මේ ඇමරිකාවයි සෝවියට් සමූහාණ්ඩුවයි අතරෙ සීතල යුද්ධය කාලෙ ඉඳලම ස්විට්සර්ලන්තය තමන්ගේ රටේ බෝම්බ වලට ඔරොත්තු දෙන බංකර හදන්න පටන් ගත්තා. ඒ විදිහට සම්පූර්ණයෙන්ම පිටත ලෝකයෙන් හංගලා හදලා තියන මේ බංකර ලක්ෂ 3ක් ස්විට්සර්ලන්තය පුරාම තැන තැන නිර්මාණය කරලා තියෙනවා. මේ බංකර ඇතුලට ස්විට්සර්ලන්තයේ අද මේ වෙනකොට ඉන්න ජනගහනය වෙන මිනිස්සු මිලියන 8.6ම දාන්න තරම් මේ බංකර ප්‍රමාණවත් වෙනවා. සරලව කිව්වොත් ලෝක යුද්ධයක් ආවොත් තමන්ගේ රටේ මිනිස්සු සේරම දාන්න තරම් බංකර ස්විට්සර්ලන්තයේ තියෙනවා. හැබැයි මේ බංකර වලට ස්විට්සර්ලන්තයේ ඉන්න සම්පූර්ණ මිනිස්සු ප්‍රමාණයම දැම්මත් තවත් මිනිස්සු මිලියන ගානක් දාන්න ඉඩ ඉතුරුත් වෙනවා කියලා තමයි වාර්තා වෙන්නේ. 1978 අවුරුද්දේ ඉඳන් ස්විට්සර්ලන්තයේ තියන නීතියකට අනුව අලුතින් හදන හැම විශාල ගොඩනැගිල්ලකමත් බෝම්බ වලට ඔරොත්තු දෙන shelter එකක් තියෙන්න ඕන කියලා නීතියක් ආපු නිසා තමයි මේ තරම් බංකර ගොඩක් ස්විට්සර්ලන්තයේ තියෙන්නේ.
මේ බංකර හැම එකකම මිනිස්සුන්ට නිදාගන්න ඇඳවල්, බොන්න වතුර වගේම කන්න වියළි ආහරත් ගබඩා කරලයි තියෙන්නේ. ඒ වගේම ජලය ගන්නේ භූගත ජල නිධි වලින් හින්දා විකිරණ මේ වතුරට කලවම් වෙන්නෙත් නෑ. අන්න ඒ හින්දා න්‍යෂ්ටික ප්‍රහාරයක් ස්විට්සර්ලන්තයේ මතුපිටට වැදුනත් ජනගහනයට කිසි හානියක් වෙන්නේ නෑ.
මේ හේතු හැම එකක්ම නිසා තමයි ස්විට්සර්ලන්තය ලෝක යුද්ධයක් ඇති උනොත් මේ ලෝකයේ මනුස්සයෙක්ට ඉන්න පුළුවන් ආරක්ෂිතම රට බවට පත්වෙන්නේ. ඔවුන්ගේ රටේ තියන ස්වභාවික පිහිටීම්, රජයන්වල තීරණ නිසා හදපු ආරක්ෂිත බංකර නිසා තමයි මේ ආරක්ෂාව ඔවුන්ට ලැබිලා තියෙන්නේ.
අවසානයට කියන්න තියෙන්නේ ලෝක යුද්ධයක් අද හෙට නැතත් කවදහරි ඇතිවෙයි. ඒ නිසා මහන්සි වෙන්න දවසක ස්විට්සර්ලන්තයට යන්න පුළුවන් වෙන තරමට.. මොකද ඒවා තමයි නියම රටවල්.
- Ŝṳḻôĉĥạŋā Ŝāŋdākelṳm-
